Sosyal Fobi, başkaları tarafından fark edilme, yargılanma sosyal ortamlarda mahcup veya rezil olma korkusunun olduğu bir kaygı bozukluğudur.
Herkes Bana Mı Bakıyor?
Sosyal Fobi, başkaları tarafından fark edilme, yargılanma sosyal ortamlarda mahcup veya rezil olma korkusunun olduğu bir kaygı bozukluğudur. Sosyal fobinin kişide yalnızken kaygıya sebep olamayacak olay veya durumların sosyal ortamlarda kişinin performansını etkileyecek şekilde korku ve kaygı uyandırması en önemli göstergesidir.
Çekingenlik Mi Yoksa Sosyal Fobi Mi?
Çekingenlik ve sosyal fobi birbiriyle sık karıştırılan bir durumdur. Çekingenlikte “Yapamazsam rezil olur muyum” sorusu kişiyi motive edip o işe daha çok odaklanmasına yardımcı olurken sosyal fobide o işten kaçmaya ve aşırı kaygıya neden olur. Ayrıca sosyal fobiye sahip olan bireyler korkularının aşırı ve gereksiz olduğunun farkındadırlar.
Sosyal Fobi Günlük Yaşamı Etkiler Mi?
Bu hastalığa sahip olan bireyler iş ortamı, toplu etkinlikler, eğitim kurumları gibi kişi sayısının fazla olduğu yerlerde aşırı korku, huzursuzluk ve kaygıyla birlikte ellerde ve seste titreme, terleme, yüz kızarması gibi fiziksel belirtilere de gösterebilir. Ciddi ve yaygın bir sorun olan sosyal fobi, kişinin sosyal ortamlarda bulunmasıyla ortaya çıkan zorluklar, kişinin özel ve iş yaşamını oldukça etkilemekte ve pek çok insanın iş bulma ve sosyal çevre edinme imkanını oldukça sınırlamaktadır. Böylesi bir durum ise önemli ölçüde sosyal ve ekonomik problemlere sebep olmaktadır.
Sosyal fobinin başlangıç yaşı kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte ortaya çıkma durumu da değişkenlik göstermektedir. Hastalığın ortaya çıkmasında ise kalıtımdan daha çok ebeveynlerin çocuk yetiştirme tarzı, ailenin başkalarıyla yeterince görüşmemesi, sosyal çevre gibi faktörler rol oynamaktadır.
Sosyal Fobinin Belirtileri
Kaygı ve korku duyulan durum veya olayla karşılaşıldığında korkulan ortama girmeme, korkulan ortamdan kaçınma, göz teması kurmama gibi kaçınma belirtilerinin gözükmesinin yanı sıra bedensel belirtiler de ortaya çıkabilir.
· Yüz kızarması
· Ağızda kuruluk
· Mide, bağırsak sisteminde huzursuzluk
· Nefes darlığı
· Çarpıntı
· Terleme
· Kas gerginliği
Artık Değişmek İstiyorum Sosyal Fobinin Tedavisi Var Mı?
Sosyal fobi tedavisi olan bir hastalıktır. Psikolog veya psikiyatristin planladığı tedavi şekliyle ilerlemek çok önemlidir. Tedavide ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanır. Bu tedavilerle birlikte daha etkili sonuç almak için Tms tedavi* şekli de sürece dahil edilebilir. Bunun yanı sıra tedaviden umutlu olma, gerçekçi beklentiler içinde olma, kişinin tedavi olma isteği gibi birçok etken hızlı ve etkin sonuç almak için önemlidir.
*Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS) kafatasının üzerinden manyetik akım iletilerek kafatasına zarar vermeden beyin bölgelerini uyarması beyindeki kan akımını arttırıp sinir hücrelerindeki aktivasyonu sağlayarak birçok nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların tedavisi için kullanılan bir yöntemdir. Yan etkisinin bulunmayıp ayrıca gebelik sürecindeki kişilerde de gönül rahatlığıyla uygulanabilir bir tedavi çeşididir
Psikolog Mehmet Tarık Çay
Eda Yılmaz