Bebekler doğum öncesi-sırası-sonrası yaşanan sorunlardan dolayı veya dünyaya geldikleri andan itibaren biyolojik veya çevresel şartların yetersizliği gibi sebeplerden gelişim geriliği yaşayabilir.
ÇOCUKLARDA GELİŞİMSEL ZEKA GERİLİĞİ (MENTAL RETARDASYON)
Bebekler doğum öncesi-sırası-sonrası yaşanan sorunlardan dolayı veya dünyaya geldikleri andan itibaren biyolojik veya çevresel şartların yetersizliği gibi sebeplerden gelişim geriliği yaşayabilir. Gerilik biyolojik kökenliyse çoğu zaman tedavisi yoktur. Sadece çevresel şartların yetersizliğinden dolayı da çocuk gelişim geriliği yaşayabilir. Bu durum ebeveynlerin veya çocuğun bakımıyla sorumlu kişinin çocuğu bilinçsizce ihmal etmesinden kaynaklanır. Örneğin çocuk çok dışarı çıkmadan 4 duvar arasında büyümek zorunda kalmıştır. Onla vakit geçiren, ilgilenen, oynayan yoktur. Çocuk arkadaşlarıyla yeterince oynayamaz ve bir şeyler paylaşamaz. Özellikle çalışan anne babalarda bu durum gözlenir. Çocuğun gelişmesi için sadece yeme, içme ve uyku yeterli değildir. Arkadaşlarına, ilgiye ve oyuna ihtiyacı vardır. Çocuk yaşıtlarıyla, çevresiyle oyun oynayarak öğrenir, büyür, gelişir. Eğer çocuk bu şartlardan mahrum büyürse, gelişim geriliği kaçınılmazdır.
HER ÇOCUK FARKLIDIR!
Çocuğunuzu akranlarıyla kıyaslamaktan vazgeçin. Her çocuk farklıdır, her çocuğun gelişim süreci farklı işler. Çocuğu kendi içinde kıyaslayın. Geçen aya göre bir gelişme var mı, düne göre nasıl.. Sorularınız bunlar olsun. Fakat her çocuktan da belli dönemlerde beklenen sosyal, duygusal, dil, fiziksel, zihinsel beceriler vardır. Eğer çocuğunuzda bunlar yoksa çocuğunuzda gelişim geriliği olabilir.
KONUŞMA GECİKMESİ
Gelişimsel geriliğinin kendini hemen ele verdiği konudur. Çocuk yaşıtlarına göre daha az kelimeyle kendini ifade etmeye çalışıyor olabilir veya kendine ayrı bir dil geliştirmiş olabilir. Erken teşhis için çocuğunuzun konuşmasına dikkat edin.
ZEKA GERİLİĞİ: Akıl yürütme, dikkat, algı, hafıza, problem çözme, muhakeme becerilerinin gelişmemesi olarak özetlenebilir. Bu becerilerde çocuk ortalamanın altındadır ve çocuğun bireysel eğitim desteği alması şarttır. Hafif, orta, ağır düzeylerde olabilir.
BECERİKSİZLİK DEĞİL ZEKA KATSAYISININ DÜŞÜK OLMASIDIR!
ÇOCUĞUMDA ZEKA GERİLİĞİ Mİ VAR?
· Eğer doğuştan ise genellikle görünümüne yansır. (Down sendromlu kişiler birbirine çok benzerler)
· Yaşıtlarından geri kalıyor mu?
· Kendinden yaşça küçük çocuklarla oynama eğiliminde mi?
· Konuşma gecikmesi veya öğrenememe var mı?
· Temel becerilerini kazanmada güçlük yaşıyor mu?
· Kendini ve sağlığını koruyamıyor mu?
· Gündelik işlerini yapamıyor mu?
· Öz bakımını yaparken zorlanıyor mu?
· Sosyal ilişkiler kurmakta güçlük mü çekiyor?
YUKARIDAKİ MADDELERE EVET DİYORSANIZ:
Çocuğunuzda gelişimsel zekâ geriliği olabilir.
Aileler genelde bu durumu kabullenemez ve görmek istemezler. Farklı sorularla, cevaplarla zaman kaybederler. Belirtiler küçük yaşlarda başlasa da tanının en çok konulduğu dönem 10-14 yaşlarıdır. Bu yaşlarda yapılan çalışmalardan alınan verim ise küçük yaşta başlayan çalışmalardan alınacak verimden çok daha azdır. Bu yüzden küçük bir şüpheniz dahi varsa zaman kaybetmeden uzmandan yardım almanız gerekir. Zaman geçtikçe çocuğun yaşıtlarıyla beceri ve gelişim farkı açılır ve tedavisi zorlaşır. Bir uzmana danışıp çocuğunuza yaygın olarak kullanılan, güvenirliği ve geçerliği yüksek olan Stanford-Binet ve WİSC-R ölçeklerini yaptırabilirsiniz. Böylelikle çocuğunuzun zihinsel işlev düzeyi belirlenir ve uygun olan tedavi yöntemi seçilir.
TEDAVİ MÜMKÜN MÜ?
Zekâ geriliğini ortadan kaldırmak için doğrudan bir tedavi yoktur fakat erken teşhisle sebep olabileceği olumsuzlukları en aza indirmek için yapılabilecek birçok seçenek vardır. Beyin egzersizleri, zekâ oyunları, zekâ geriliğinin derecesine göre belirlenen kişiselleştirilmiş özel eğitim ve benzeri çalışmalarla zekâ geriliği olan çocuklar desteklenebilir. Zekâ geriliğine dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu da eşlik edebilir. Ek olarak da çocuk bir alanda ilerlerken diğer alanda geri kalabilir. Bu durum çocuğunuz ve sizin için hayli zor olacaktır. Çocuğu dış dünyaya ve yaşıtlarına uyumlu hale getirmek için dikkat, odaklanma ve öğrenme becerilerini geliştirmeyi esas alan Nörosound sistemi çocuğunuza oldukça yarar sağlayacaktır. Nörosound çocuğun her alandaki bilişsel gelişimiyle ilgilenen ve kısa zamanda maksimum yarar sağlamayı amaçlayan programlar bütünüdür.